Budowa własnego Data Center to wyzwanie, które wymaga uwzględnienia wielu krytycznych aspektów. Jednym z najważniejszych, a często niedocenianych, jest ochrona przed pożarem. Temu zagadnieniu poświęcamy niniejszy artykuł, który jest 7 częścią naszego cyklu pt. „Budowa Data Center”. 

Pamiętacie pożar, który strawił centrum przetwarzania danych firmy OVH w Strasburgu? To wydarzenie wygenerowało problemy dla wielu użytkowników, serwisów bankowości internetowej, a nawet instytucji rządowych. Pożary mogą zatem prowadzić do poważnych strat materialnych i utraty danych, co może mieć katastrofalne skutki dla każdej organizacji. W związku z tym, niezbędne jest skrupulatne planowanie i wdrażanie odpowiednich środków zapobiegawczych. 

 
Przyczyny pożarów w Data Center 

Wysoka temperatura jest nieodłącznym elementem pracy urządzeń w serwerowniach. Sprzęt generuje ogromne ilości ciepła, a niewłaściwe chłodzenie może prowadzić do jego przegrzania. Krótkie spięcia to także częsty problem, wynikający z wadliwego okablowania lub uszkodzonych przewodów. Nawet najmniejszy błąd ludzki, taki jak nieprawidłowe użytkowanie sprzętu czy zaniedbanie procedur konserwacyjnych, może być przyczyną poważnej awarii. Dodatkowo, czynniki zewnętrzne, takie jak wyładowania atmosferyczne czy awarie sieci energetycznej, stanowią nieprzewidywalne zagrożenie. 

Systemy wykrywania i gaszenia pożaru

Jednym z najbardziej zaawansowanych systemów wczesnej detekcji dymu jest VESDA (Very Early Smoke Detection Apparatus). Dzięki analizatorom optycznym, VESDA potrafi wykryć dym na bardzo wczesnym etapie, pobierając powietrze z różnych obszarów, w tym tych trudno dostępnych, co pozwala na szybką reakcję. System ten nie tylko wykrywa dym, ale także monitoruje powietrze w zamkniętych i niewidocznych obszarach, zapewniając kompleksową ochronę. 

Systemy gaszenia pożarów - różne technologie gaszenia pożaru oferują różne poziomy ochrony. Zacznijmy od zasadniczego podziału na: 

- gaszenie kubaturowe – pozwala zabezpieczyć całe pomieszczenie. Samo pomieszczenie należy zabezpieczyć odpowiednimi drzwiami przeciwpożarowymi, których klasa odporności ogniowej +60, +90, +120 oznacza minuty wytrzymałości. 

- gaszenie lokalne – zabezpiecza miejscowo. Warunkiem jest wykorzystanie zamknietych szaf szczelnych i gazoszczelnych. Centralkę gaśniczą wraz z niewielką butlą z gazem montuje się w górnej części szafy rack. Ten zestaw gaśniczy mieści się w szafie serwerowej o standardowej szerokości.  

W serwerowniach można zastosować różne rozwiązania. Najczęściej stosowany system to gaszenie za pomocą tłumiącego ogień gazu, który powoduje obniżenie stężenia tlenu w powietrzu. Jak to działa? wprowadzenie gazu powoduje wypchnięcie sporej części powietrza obecnego w serwerowni w chwili rozpoczęcia gaszenia. System ten wypycha całą mieszankę zastanego powietrza. Tym samym powietrze, które zawierało normalną proporcję tlenu (21%), wypychane jest przez gaz gaśniczy, który nie zawiera tlenu lub zawiera jego śladowe ilości. W rezultacie w pomieszczeniu pozostaje mieszanka o istotnie zredukowanej ilości tlenu, która tłumi pożar. Jednocześnie w powietrzu pozostaje tlen, który pozwala oddychać osobom przebywającym w pomieszczeniu. Innym rozwiązaniem jest gaszenie aerozolowe, które zabiera tlen w obiekcie. Co prawda jego wadą jest generowanie dużej ilości pyłu, ale zaletą jest fakt, że rozwiązanie jest proste, tanie i sprawdza się w dużych pomieszczeniach. Można także zastosować mgłę wodną, która powoduje znaczne obniżenie temperatury i jest bezpieczna dla sprzętu elektronicznego.  

Dla systemów gazowych możemy stosować gaszenie dla całego pomieszczenia serwerowni, możemy też budować systemy gaszenia dla poszczególnych szaf. W przypadku większych serwerowni planowanych do świadczenia usług na zewnątrz warto rozważyć budowę kilku stref pożarowych, odgrodzonych ściankami o odpowiedniej odporności ogniowej. Daje to możliwość separacji w obrębie jednej serwerowni systemów produkcyjnych oraz zapasowych (backup). Rozwiązanie zapewnienia ciągłość pracy w przypadku pożaru jednej ze stref. 

Jeżeli planowane jest gaszenie gazem, warto rozważyć system redukujący ciśnienie, który w praktyce redukuje ilość powietrza, wyrzucając je na zewnątrz. Zazwyczaj stosuje się specjalne klapy odciążeniowe, przez które wychodzi nadmiar powietrza. Warunkiem jest dostęp do okien, wyjścia na zewnątrz budynku. 

 
Edukacja i Świadomość 

Ochrona przed pożarem w Data Center to nie tylko technologia, ale także ludzie. Regularne szkolenia i podnoszenie świadomości wszystkich zaangażowanych w zarządzanie i obsługę Data Center są kluczowe. Pracownicy muszą być świadomi procedur bezpieczeństwa, umieć szybko reagować na zagrożenia i wiedzieć, jak korzystać z dostępnych systemów ochrony. 

Podsumowując, budowa Data Center to inwestycja, która wymaga przemyślanego podejścia do kwestii bezpieczeństwa pożarowego. Od systemów wykrywania i gaszenia po edukację i świadomość pracowników – każdy element ma kluczowe znaczenie. Skuteczne zapobieganie pożarom to nie tylko ochrona mienia, ale przede wszystkim zapewnienie ciągłości działania i bezpieczeństwa danych, które są sercem każdej nowoczesnej organizacji.